Masturbatieverslaving

Zelfbevrediging is een vorm van stimuleren van de eigen geslachtsdelen met de bedoeling om op die manier een orgasme te beleven. Wellicht is een meer passende term zelf-stimulering. Zelfbevrediging is een manier om je meer bewust te worden van je lichamelijkheid en je seksuele gevoelens. Er wordt in het algemeen aangenomen dat zelfbevrediging hoort bij de seksuele ontwikkeling van mannen en vrouwen.

Christenen en zelfbevrediging

De term zelfbevrediging is bekend onder de term masturbatie. Boeiend feitje: het woord masturbatie is enkele eeuwen terug door de Rooms-katholieke kerk ontwikkeld. Letterlijk betekent dit woord ‘zelf-misbruik’. Je voelt wel aan dat hierin een waardeoordeel schuilt. De kerk bestempelde dit gedrag als zondig en wilde dat mensen zich op dit punt zouden beheersen. Dit verklaart voor een deel waarom er zoveel schaamte met deze term is verbonden.

Op grond van een onderzoek onder een groep gelovige mannen constateert Dr. Archibald Hart dat er bij 61 % van de getrouwde mannen sprake was van zelfbevrediging. De meeste mannen deden in de eerste jaren van hun huwelijk minder aan zelfbevrediging dan in de periode dat ze single waren. Echter, na een aantal jaren huwelijk keerden ze terug naar hun oude frequentie (Dr. Archibald Hart: The Sexual Man, pg. 136). In diverse Amerikaanse onderzoeken wordt bevestigd dat zelfbevrediging onder christenen even vaak voorkomt als onder niet-christenen: 96% van de mannen en 75% van de vrouwen doet of deed aan zelfbevrediging.

Perspectieven op zelfbevrediging

De meningen van diverse schrijvers over zelfbevrediging verschillen sterk van elkaar. Hieronder tref je een opsomming van verschillende visies:

  • zelfbevrediging is zonde. (Leanne Payne, Andy Comiskey)
  • zelfbevrediging is riskant door ‘bijwerkingen’ (Martin Hallet). Martin Hallet wijst vooral op de risico’s van verslaafd raken aan zelfbevrediging.
  • zelfbevrediging wordt in veel seksuele voorlichting als een geaccepteerd fenomeen gezien, maar leidt juist tot een taboe onder christenen. Dit leidt tot onnodige problemen bij deze doelgroep. (Gerry Velema-Drent, Dr. Archibald Hart)
  • zelfbevrediging is normaal in het ontdekken van je eigen seksualiteit (zie bijv. voorlichting van de Rutger Stichting), eigenlijk is het niet normaal als je niet aan zelfbevrediging doet.

Hoe je zelf kijkt naar zelfbevrediging bepaalt hoe vrij je je voelt om wel of geen zelfstimulerende seksuele handelingen toe te laten. Het bepaalt vaak ook hoe open je erover durft of kan spreken met anderen. Verslaving wordt in de hand gewerkt door ‘geheimhouding’, door het ‘zelf te willen oplossen’, door schaamte en schuldgevoel.

We willen je bij Rebind helpen om je overtuigingen en behoeften boven water te krijgen. Je leert stappen zetten waarbij je waarden en gedrag meer op een lijn komen.

Zelfbevrediging: seksuele ontwikkeling en verslaving

Juist in de puberteit kan het erbij horen dat jij je seksuele gevoelens gaat ontdekken en aan zelfbevrediging doet. Mannen hebben veel van het hormoon testosteron in hun lichaam. Het is een hormoon dat maakt dat je seksuele opwinding gaat voelen. Zeker als jongens in de puberteit komen, komt er veel van dat hormoon vrij in het lichaam. Bij vrouwen neemt een ander hormoon (DHEA)  toe die een grote rol speelt bij de ontwikkeling van haar seksuele verlangens en interesse. Zie ook: www.vrijeliefde.nl/watisseksualiteit/fysiologie

De seksuele opwinding bij mannen en vrouwen werkt hetzelfde. Uit onderzoek blijkt dat zowel het brein en de genetalia van beide seksen hetzelfde reageren op visuele prikkels. Dat mannen en vrouwen verschillen in hun seksuele gedrag komt niet door hoe we ‘gebouwd’ zijn, maar wordt gedacht dat dit ontstaan is ieders eigen ontwikkeling, met zijn of haar culturele achtergrond. Wat duidelijk is, is dat wanneer je seksueel opgewonden bent, het heel prettig is om jezelf te bevredigen en klaar te komen. Er komt onder meer ook het hormoon oxytocine vrij. Dat zorgt ervoor dat je je meer ontspannen en slaperig voelt na de seksuele bevrediging. Maar ook andere hormonen hebben invloed op wat je ervaart als prettig of nodig.

Wanneer wordt zelfbevrediging een probleem?

Zelfbevrediging is een belangrijke fase in het ontdekken en ontwikkelen van de eigen seksuele gevoelens. Soms gaat zelfbevrediging verder na deze ontdekkingsfase en gaat dit gedrag een eigen leven leiden. Door diverse auteurs wordt gesteld dat er ook een aantal negatieve kanten aan zelfbevrediging kleven:

  • zelfbevrediging kan leiden tot verslavend gedrag;
  • het is een makkelijke ‘vluchtroute’, die gebruikt kan worden om spanning, eenzaamheid, e.a. negatieve emoties uit de weg te gaan;
  • zelfbevrediging kan leiden tot een sterke gerichtheid op eigen seksuele bevrediging in plaats van gericht te zijn op seksuele behoefte van je partner;
  • door zelfbevrediging kunnen seksuele fantasieën een eigen leven gaan leiden, die los staan van de realiteit van de intieme en liefdevolle omgang tussen twee personen.

Het verslavingsargument

Meestal komt verslaving aan zelfbevrediging voort uit een patroon, dat zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld. Enkele kenmerken als zelfbevrediging een verslaving wordt:

  • er is sprake van een psychische afhankelijkheid;
  • om het gewenst effect (‘de kick’) te bereiken heeft men steeds meer nodig van de stof of het gedrag;
  • er is sprake van controle verlies, je bent tot alles in staat om aan je gerief te komen
  • de grenzen van wat men geoorloofd vindt worden regelmatig verschoven (zie ook de zelftest).

Wie denkt dat hij verslaafd is aan zelfbevrediging kan deze criteria gebruiken om te meten in hoeverre er sprake is van verslaving. Het is inderdaad mogelijk om verslaafd te raken aan zelfbevrediging. Een orgasme is een sterke en over het algemeen prettige sensatie. Bij een orgasme gebeurt er niet alleen iets in de genitaliën. In de hersenen en het lichaam voltrekt zich een chemisch proces waarbij hormonen een hoofdrol spelen. Je gedrag kan verandering brengen in de hormoonbalans doordat het vrijkomen van bepaalde hormonen gekoppeld wordt aan bijvoorbeeld een orgasme. We bespreken een paar hormonen: oxytocine, adrenaline en endorfine.

Door zelfbevrediging raak je op jezelf gericht

Een veel gehoord argument is dat iemand die toegeeft aan de behoefte aan masturbatie, het gevaar loopt op zichzelf gericht te raken. De gedachte hierachter is dat men gelooft dat wie opgaat in zelfbevrediging, later minder van seks met een partner zal genieten. Deze angst kan niet gestaafd worden met onderzoekscijfers. Gemiddeld 96% van de mannen en 75% van de vrouwen doet aan zelfbevrediging. Dit betekent dat een groot aantal mensen die nu getrouwd zijn, ooit aan masturbatie hebben gedaan. Toch kennen lang niet al deze mensen problemen in hun seksuele relatie. Overigens gaan de meeste seksuologen er vanuit dat gezonde zelfbevrediging  eerder leidt tot een gezonde seksuele relatie met een latere partner dan tot problemen in de seksuele relatie.

Zelfbevrediging als escaperoute voor negatieve gevoelens

Van nature hebben we de neiging om pijn (negatieve gevoelens) ter vermijden. Door herhaling van deze prettige gevoelens door zelfbevrediging leren we onszelf aan om bij een negatief gevoel gebruik te maken van dit beloningssysteem. We zetten de knop van ons beloningssysteem om naar je ‘prettig willen voelen’. Zo leren we steeds beter om negatieve gevoelens weg te duwen. In de loop van de tijd wordt dit een geautomatiseerd patroon, waarin we niet meer waarnemen dat zelfbevrediging een ‘lifestyle’ wordt om negatieve gevoelens te ontvluchten.

Endorfine is een stof die door het lichaam wordt aangemaakt. Eén van de werkingen is dat het je helpt om pijn te verdragen. Je zou kunnen zeggen dat het een natuurlijke pijnstiller is. Hierdoor is een seksuele ontlading verdovend, je hebt even het gevoel van probleemloosheid.

Kokerdenken

Een ander onderdeel van deze verslaving is het kokervormig denken. Wanneer de adrenalinespiegel stijgt, ben je onder andere in staat om je sterk op één ding te concentreren. Iemand die door een associatie of iets wat hij ziet seksueel geprikkeld raakt, kan een tijd lang alleen nog maar denken aan seks. Alles wat normaal belangrijk lijkt, bv. werk, relaties of hobby’s valt dan weg of lijken van weinig betekenis. Dit kokervormige denken stopt pas als er een ontlading is geweest.

Porno en zelfbevrediging: een ‘toxic’ combinatie

Het is mogelijk, dat er een verslavend patroon ontstaat. Er zijn echter ook andere factoren waarom we het patroon van zelfbevrediging blijven herhalen. Soms gebruiken we dit patroon omdat we niet hebben geleerd op een gezonde manier met gevoelens en problemen in ons leven om te gaan.

Zelfbevrediging staat vaak niet op zichzelf. Het patroon van waaruit seksuele verslaving ontstaat noemen we de bouwstenen van seksverslaving. Zelfbevrediging kan een onderdeel zijn van een patroon, dat begint met toegeven aan seksuele prikkels. Deze kunnen bestaan uit prikkels van buitenaf of seksuele gedachten die versterkt worden door fantasieën.

 Fantasieën kunnen onze gevoelens versterken of juist dempen. Wanneer we aan warme en voedende situaties denken, dan kunnen onze gevoelens tot rust komen. Fantasieën drukken soms een verlangen uit naar koestering, bevestiging en aanraking. Door fantasieën kunnen we proberen om pijn uit het verleden te verzachten.

Fantasieën kunnen gevoelens van opwinding voeden. Een verslavend patroon wordt zichtbaar in het vervolg van dit proces. De opwinding geeft aanleiding tot het zoeken naar sterkere seksuele prikkels. Pornografie kan een manier zijn. De opbouw van seksuele prikkels vraagt om een uitweg (acting out), bijvoorbeeld door zelfbevrediging. De ontlading volgt. Dit patroon is als het ware een vicieuze cirkel waarbij negatieve gevoelens leiden tot acting out gedrag, wat leidt tot korte ontlading, gevolgd door negatieve gevoelens over het eigen gedrag. En de cirkel wordt opnieuw geactiveerd.

Een probleem of niet?

Laten we ons afvragen: wanneer wordt zelfbevrediging een probleem? Waar is de grens tussen een normale ontwikkeling die start in de puberteit, het genieten van je lichaam en wanneer wordt het problematisch gedrag?

Lees verder >>

test

Ben ik seksverslaafd? E-book: van inzicht tot verandering Hulp ook anoniem en online Rebind heeft ervaring op gebied van seksverslaving bij mannen en vrouwen